ငွက္ဖ်ားေဆး၀ါးမ်ား

ငွက္ဖ်ားေဆး၀ါးမ်ား (Anti-malarials)
ထုတ္လုပ္ထားေသာငွက္ဖ်ားေဆး၀ါးမ်ားသည္ ငွက္ဖ်ားေရာဂါပိုး ပလပ္(စ္)မိုးဒီယမ္ (Plasmodium) ကိုထိ ေရာက္စြာ ကုုသ၍ရႏိုင္ပါသည္။
တစ္ခါတစ္ရံ ငွက္ဖ်ားေဆးမ်ားသည္ ငွက္ဖ်ားပိုးရွိေဒသမ်ားသို႕သြားေသာသူမ်ား ေရာဂါကိုၾကိဳတင္ ကာကြယ္ႏိုင္ရန္ အတြက္ေသာ္၄င္း၊ တျခားအခ်ိန္မ်ားတြင္ ငွက္ဖ်ားေရာဂါရွိသူမ်ားကို တိုက္ရိုက္ကုသရန္အတြက္ေသာ္၄င္းထုတ္လုပ္ထားပါသည္။
ေရာဂါကုသေရး
ကုသရန္အတြက္ ပထမအက်ိဳးသက္ေရာက္မႈရွိေသာငွက္ဖ်ားေဆးမွာ ကြိႏိုင္ (Quinine)ျဖစ္ျပီး ၄င္းကို စင္ခိုးနား (Cinchona) အေခါက္မွရရွိပါသည္။ ၄င္းအပင္ကို ပီရွဴး (Peru) ႏိုင္ငံမုန္သံုသစ္ေတာမွ (၁၇) ရာစုႏွစ္တြင္ ေတြ႕ရွိခဲ့ပါသည္။ ဤေဆးသည္ တျခားငွက္ဖ်ားေဆးမ်ားမေပၚမွီ (၁၉၄၀) ခုႏွစ္အထိ ေဆးကုသမႈ၌ အသံုးျပဳခဲ့ရေသာ တစ္မ်ိဳးတည္းေသာေဆးျဖစ္ပါသည္။ (၁၉၄၀) ခုႏွစ္မွစျပီးအျခား ငွက္ဖ်ားေဆးမ်ားကို ထုတ္လုပ္ႏိုင္ခဲ့ပါသည္။ Quinine ငွက္ဖ်ားေဆးကို ငွက္ဖ်ားေရာဂါကုသရာတြင္ အသံုးျပဳေသာ္လည္း ေခတ္ေရးစီးေၾကာင္းတိုးတက္လာသည္ႏွင့္အမွ် တျခားေပါင္းစပ္ငွက္ဖ်ားေဆးမ်ား (synthetic drugs) ထုတ္လုပ္လာႏုိင္ျပီး (P.f) ငွက္ဖ်ားေရာဂါပိုး ကုသရာတြင္ (၉၀ %) ေသေစေသာ ငွက္ဖ်ားေဆးသစ္တစ္မ်ိဳးကို ထုတ္လုပ္လာႏုိ္င္ပါသည္။ ၄င္းေဆးသစ္မွာ (Chloroquine) ျဖစ္ပါသည္။ ယေန႕ထိ (Chloroquine)ကို အၾကယ္တ၀င့္သံုးစြဲလွ်က္ရွိပါသည္။ (Chloroquine)သည္ထုတ္လုပ္ရာတြင္ေစ်းသက္သာျပီး ၀ယ္ယူရာတြင္ လည္းေစ်းသက္သာပါသည္။ အဘက္ဘက္မွစိတ္အခ်ရဆံုးေဆးျဖစ္ပါသည္။ သို႕ေသာ္လည္း ၁၉၅၇ ခုႏွစ္တြင္ (P.f)ပိုးသည္ (Chloroquine)ေဆးႏွင့္ယဥ္ပါးမႈရွိလာသည္။
ယေန႕ ကလိုကြင္းေဆးသည္ ယဥ္ပါးမႈျဖစ္ေပၚလာျပီး ထိေရာက္မႈေလ်ာ့ပါးေစေသာ္လည္း ႏိုင္ငံအမ်ားတြင္ ၄င္းေဆးကို ပထမဦးစားေပးအေနႏွင့္သံုးစြဲလွ်က္ရွိပါသည္။ (Chloroquine)ေဆး ယဥ္ပါးမႈျဖစ္ေသာ ပထမႏိုင္ငံမ်ားမွာ ထိုင္း၊ ျမန္မာ၊ ကမ္ဘိုးဒီးယားႏွင့္ အေရွ႕ေတာင္အာရွရွိႏိုင္ငံမ်ားျဖစ္ပါသည္။ ယခုအခ်ိန္တြင္ အၾကံျပဳလိုသည္မွာ ကလိုကြင္း သံုးသည့္အခါ အျခားငွက္ဖ်ားေဆးတစ္မ်ိဳးမ်ိဳးႏွင့္ ေပါင္းစပ္ အသံုးျပဳပါက ပို၍ထိေရာက္မႈရွိေၾကာင္းေတြ႕ရသည္။ ကလိုကြင္းသည္ (P.v) ငွက္ဖ်ားပိုးအတြက္ ထိေရာက္စြာအသံုးျပဳႏိုင္ေသာ္လည္း ကမာၻက်န္းမာေရးအဖြဲ႕(WHO)အေနႏွင့္ (P.f)အတြက္သံုးရန္ မေထာက္ခံေတာ့ပါ။
(P.f)ငွက္ဖ်ားေရာဂါသည္ (Chloroquine) ေဆးတစ္မ်ိဳးတည္းသာမဟုတ္ဘဲ အျခားငွက္ဖ်ားေဆးျဖစ္ေသာ (Sulfadoxine Pyrimethamine, Atovaquone ႏွင့္ Larium(Mefloquine) ေဆးမ်ားႏွင့္လည္းယဥ္ပါးမႈ ရွိလာသည္။
လက္ရွိအခ်ိန္တြင္ တရုတ္ျပည္မွ ငွက္ဖ်ားေဆးသစ္တစ္မ်ိဳး ၀င္ေရာက္လာပါသည္။ (Artesiminins) ငွက္ဖ်ားေဆးသည္ (Artemesia Annua) အပင္မွျဖစ္ျပီး တရုတ္ျပည္မွ ၁၉၇၀ ခုႏွစ္မွစတင္၍ ထုတ္လုပ္ခဲ့ပါသည္။ 34AD မွစ၍ ၄င္းအပင္ကို တရုတ္ေဆး၀ါးအျဖစ္ ငွက္ဖ်ားကုသရာတြင္ အသံုးျပဳခဲ့ပါသည္။
(Synthetic) သည္ ေစ်းကြက္တြႈ္ အာတိစူနိတ္ (Artesunate ) အျဖစ္ ေရာက္ရွိေနျပီျဖစ္သည္။ အာရွတြင္ အာတိစူနိတ္ကို က်ယ္က်ယ္ျပန္႕ျပန္႕ရရွိေနျပီျဖစ္သည္။ သို႕ေသာ္ မသမာသူမ်ားသည္ ေဆးအတုမ်ားကို ေစ်းကြက္အတြင္းေရာင္းခ်လ်က္ရွိျခင္းေၾကာင့္ လူနာအမ်ားစုအသက္ဆံုးရႈံးေနရပါသည္။ ထို႕ေၾကာင့္ ကြင္းဆင္း၀န္ထမ္းမ်ားသည္ ေဆးမ်ားကို ေသခ်ာစြာစစ္ေဆးၾကည့္ရွဴ႕ျပီးမွ ၀ယ္ယူသံုးစြဲသင့္ပါသည္။
လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္အနည္းငယ္ခန္႕တြင္(Pf) ငွက္ဖ်ားပိုးသည္ (Artesunate) ႏွင့္ (Artesunate Combinations Therapies ACT) ေဆးမ်ား ႏွင့္ ယဥ္ပါးမႈရွိလာေၾကာင္း ထိုင္းႏွင့္ ကမ္ဘိုးဒီးယား နယ္စပ္မ်ားတြင္ ေတြ႕ရွိခဲ့ရပါသည္။ သို႕ေသာ္ (Chloroquine) ေလာက္ေဆးယဥ္ပါးမႈျပင္းထန္စြာမရွိေၾကာင္းသိရွိခဲ့ရပါသည္။ ကမာၻက်န္းမာေရးအဖြဲ႕က ကုမၸဏီမ်ားသို႕ အေရးၾကီးေသာငွက္ဖ်ားေရာဂါအတြက္ ငွက္ဖ်ားေပ်ာက္ေဆး အသစ္မ်ား စီမံေဖာ္ထုတ္ေပးရန္ ေမတၱာရပ္ခံခဲ့ပါသည္။
ကမာၻက်န္းမာေရးအဖြဲ႕၏အၾကံျပဳခ်က္အရ ငွက္ဖ်ားေဆးတစ္မ်ိဳးတည္းကို အသံုးမျပဳဘဲ (Artesunate Combinations Therapies ATC) ေဆးမ်ားေပါင္းစပ္အသံုးျပဳျခင္းအားျဖင့္ ေဆးတစ္မ်ိဳးစီ၏ထူးျခားေသာ အာနိသင္ေၾကာင့္ ေဆးကုသရာတြင္းပိုမိုအစြမ္းထက္ထိေရာက္မႈရွိလာပါသည္။ ၄င္းအတြက္ေၾကာင့္ ကမာၻက်န္းမာေရးအဖြဲ႕သည္ (Artemisinin malaria medicines) တစ္မ်ိဳးတည္းကိုသာ ထုတ္လုပ္ေရာင္းခ်မႈ မျပဳလုပ္ရန္ ကုမၸဏီမ်ားသို႕ ေမတၱာရပ္ခံထားပါသည္။ ေဆးတစ္မ်ိဳးတည္းအသံုးျပဳပါက ငွက္ဖ်ားပိုးေဆးယဥ္ပါးမႈေၾကာင့္ ေရာဂါရွင္းရွင္းမေပ်ာက္ကင္းႏိုင္ပါ။ ၄င္းသည္ ကမာၻက်န္းမာေရးအဖြဲ႕၏ေနာက္ဆံုးျပဳစုခ်က္အရ Artemisinin ေဆးယဥ္ပါးမႈျဖစ္ပါသည္။
Buzz Off သည္ ကမာၻက်န္းမားေရးအဖြဲ႕၏အဆိုျပဳခ်က္မ်ားကို ေထာက္ခံျပီး လိုက္နာက်င့္ေဆာင္သြားရန္ျဖစ္ ပါသည္။
Vaccine
ငွက္ဖ်ား Vaccine ကို လက္တေလာသုေသတနျပဳလွ်က္ရွိပါသည္။ လြန္ခဲ့ေသာ (၁၂)လမွ Vaccine အမ်ိဳးမ်ိဳးကိုေၾကာ္ညာ၍ မၾကာခဏစမ္းသပ္မႈမ်ားျပဳလုပ္လွ်က္ရွိျပီး အလားအလာေကာင္းမ်ားရွိပါသည္။ ဆက္လက္စမ္းသပ္မႈမ်ားျပဳလုပ္လွ်က္ရွိပါသည္။ ၄င္း Vaccine သည္ ငွက္ဖ်ားပိုးအတြက္ ပထမဦးဆံုးစမ္းသပ္မႈျဖစ္ပါသည္။

ကာကြယ္ေဆး
ငွက္ဖ်ားပိုးအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိသကဲ့သို႕ ကာကြယ္ေဆးမ်ားလည္းအမ်ိဳးမ်ိဳးရွိပါသည္။ ထို႕အတြက္ ငွက္ဖ်ားေဒသို႕သြားမည့္သူမ်ားသည္ ငွက္ဖ်ားကာကြယ္ရန္အတြက္ မိမိသြားေရာက္လိုသည့္ ေဒသအေၾကာင္းကို ၾကိဳတင္ေလ့လာသိရွိထားသင့္ျပီး ဆရာ၀န္ၾကီးမ်ားႏွင့္တိုင္ပင္၍ ပို၍သင့္ေလွ်ာ္ထိေရာက္ေသာငွက္ဖ်ားကာကြယ္ေဆးမ်ားကို ေသာက္သံုးသင့္ပါသည္။ အထူးသျဖင့္ ကိုယ္၀န္ေဆာင္အမ်ိဳးသမီးမ်ားသည္ ငွက္ဖ်ားေဆးမေသာက္ခင္ မည္သည့္ေဆးမ်ားမွီ၀ဲထားေၾကာင္း သိထားသင့္ျပီးသင့္ေလွ်ာ္ေသာငွက္ဖ်ားကာကြယ္ေဆးမ်ားကိုေသာက္သံုးရန္လိုအပ္ပါသည္။ အဓိကအခ်က္မွာ ေဆးမ်ားကို အညႊန္းပါအတိုင္းမပ်က္မကြက္ေသာက္သံုးရန္ႏွင့္ ငွက္ဖ်ားေဒသမွ ျပန္လာအျပီးတြင္လည္း (၂)ပတ္ဆက္တိုက္ဆက္၍ေသာက္သံုးသင့္ပါသည္။ ခရီးသြားေနစဥ္အတြင္း ငွက္ဖ်ားပိုးရွိေသာျခင္တစ္ေကာင္ အကိုက္ခံထားရပါက သင္၏အသည္းထဲတြင္ငွက္ဖ်ားပိုမ်ားမ်ားလာျပီး ငွက္ဖ်ားတက္ပါေတာ့သည္။
ငွက္ဖ်ားေရာဂါကာကြယ္ရန္ထိေရာက္ေသာေဆး၀ါးမ်ားထုတ္လုပ္ႏိုင္ရန္ႏွင့္မလံုေလာက္ေသးပါ။ ငွက္ဖ်ားေဒသမ်ားရွိ ေဆးခန္းငယ္ေလးမ်ားတြင္လည္း ထိေရာက္ေသာငွက္ဖ်ားေဆး၀ါးမ်ား လံုလံုေလာက္ေလာက္ရွိထားရန္မွာ အေရးၾကီးေသာအခ်က္ျဖစ္ပါသည္။ Buzz Off သည္ ပိုမိုေကာင္းမြန္ထိေရာက္ေသာငွက္ဖ်ားေဆး၀ါးမ်ားကို ေဆးခန္းငယ္ေလးမ်ားမွ လက္ခံရရွိႏိုင္ရန္အတြက္ ပံ့ပိုးကူညီမစေပးေနပါသည္။ သင္တို႕၏အလွဴသည္ အသက္ေပါင္းမ်ားစြာအတြက္ ထိေရာက္ေသာ ကူညီမစမႈျဖစ္လိမ့္မည္။